Na polach we wsi Czerna znajdują się pokłady niskoprocentowej rudy żelaznej. Była ona na tym obszarze eksploatowana już w XVIII i na początku XIX wieku. Wydobywanie rudy wznowił zaś w 1881 r. pruski przedsiębiorca Pan Breslauer, który zaledwie po kilku latach sprzedał swoją koncesje pruskiemu towarzystwu górniczemu. Na początku XX wieku (na większą skalę dopiero od 1905 r.) ruda była eksploatowana przez dwa przedsiębiorstwa: Górnośląskie Akcyjne Towarzystwo w Czernej i Gwarectwo rudy żelaza i węgla kamiennego „Czerna". Ruda używana była jako domieszka do innych rud, a ruda gorszego gatunku do produkcji farb ziemnych w fabryce „Merkury" znajdującej się w Krzeszowicach. W drugiej połowie XIX w. wydobywano również na terenie wsi Czerna galman (ruda cynku) w należących do Potockich kopalniach „Józef" i „Rudolf" (na pn. od wsi) oraz „Sylwester" (na wsh. stokach Bartlowej Góry). Do dzisiejszego dnia widoczne są tam, już zanikające, ślady po dawnych robotach górniczych (osobny rozdział na temat eksploatacji rudy i galmanu we wsi Czerna).
|
|
Dawny zakład ks. Siemaszki. W południowej części wsi w pobliżu rozwidlenia dróg z Krzeszowic do Nowej Góry i Paczółtowic stoi okazała willa dawnego Zakładu Wychowawczego dla Osieroconej Młodzieży im. ks. Kazimierza Siemaszki. Ksiądz ten (1847 -1904) poświecił swoje życie pracy nad biedną, zaniedbaną i opuszczoną młodzieżą męską. W 1900 r. wybudował w Czernej ”wille wakacyjną”, w której dla swoich wychowanków urządził kolonie letnie. W okresie międzywojennym budynek został znacznie rozszerzony, wyposażony we własną elektrownie, wodociąg, basen kąpielowy na wolnym powietrzu itp. W pobliżu, na stoku wzgórza, w 1923 r. postawiono budynek szkolny w stylu naśladującym dworek staropolski. W 1943 r. jednak okupant niemiecki przeobraził i urządził w zakładzie dla swoich potrzeb szpital, a młodzież wysiedlił do pobliskiego klasztoru Karmelitów Bosych. W 1952 r. zakład został upaństwowiony, a następnie rozwiązany. Później w budynku mieściły się różne instytucje publiczne (m.in. urząd pocztowy, kolonie dziecięce), zaś od grudnia 1984 r. znajduje się Państwowy Dom Pomocy Społecznej. W dniu 30 V 1987 r. byli wychowankowie zakładu ufundowali tu tablice pamiątkową.
|
|
|